Logo van Leer-Kracht Primair
Welkom bij Leer-Kracht Primair

Snelle en passende ondersteuning voor leraren

Het project Leer-Kracht Primair is tot stand gekomen met ondersteuning van de Stichting Kinderpostzegels. Het programma dat met de directe betrokkenheid van scholen en samenwerkingsverbanden is ontwikkeld, kent drie belangrijke pijlers:
Leer-Kracht in de klas,
Leer-Kracht en klassenmanagement,
en Leer-Kracht en professionalisering.

Leer-Kracht Primair in de klas is erop gericht binnen de bestaande zorgstructuren en met inzet van de daar opgebouwde deskundigheid een stap te zetten naar directe ondersteuning van leraren rond het omgaan met moeilijk gedrag 'onmiddellijk en dichtbij'.
Het NCOJ voert sinds 2012 het programma in een aantal samenwerkingsverbanden voor primair onderwijs uit.
Lees verder »

Klassenmanagement richt zich op het ontwikkelen van een praktische leidraad die van betekenis kan zijn bij de inrichting van het nieuwe opleidingscurriculum, dat zich mede zal richten op het adequaat omgaan met de special needs en de diversiteit van leerlingen.
Lees verder

In het programma Leer-Kracht Primair en professionalisering worden in samenwerking met de onderwijsraden en organisaties van schoolleiders scholingscomponenten ontwikkeld. Deze componenten moeten een bijdrage leveren aan de onderwijskundige vakbekwaamheid van schoolleiders en intern begeleiders voor het organiseren van professionalisering voor leerkrachten in verband met passend onderwijs alsmede het kunnen omgaan met moeilijk gedrag van leerlingen.
Het beoogde resultaat is een verbetering van de kwaliteit van scholen en docenten.

Psychische problemen in de klas

Veel leerkrachten hebben in de klas te maken met een leerling die psychische problemen heeft. Vijf procent van de kinderen heeft namelijk serieuze psychische problemen. Drie procent is daarvoor in behandeling bij een psycholoog, orthopedagoog of kinderpsychiater. Goed onderbouwde kennis daarover is belangrijk voor scholen.
In samenwerking met het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie heeft het NCOJ voor scholen wetenschappelijke kennis praktisch toepasbaar gemaakt. We bieden betrouwbare informatie over psychische klachten bij kinderen en jongeren en praktische handvatten voor begeleiding in de klas. Er wordt aandacht besteed aan diagnostiek, de rol van de leerkracht, de behandelaar en de ouders. Er zijn zes kennisdossiers gemaakt: ADHD, angst, autisme, depressie, gedragsstoornissen (ODD/CD) en trauma.
Lees verder over de kennisdossiers

Bouwstenen van Leer-Kracht Primair

Leer-Kracht Primair biedt leerkrachten concrete hulp bij het omgaan van bijvoorbeeld druk of agressief gedrag van kinderen in de klas. De vijf modules met bijeenkomsten, trainingen en workshops zijn gericht op preventie, signalering en praktische ondersteuning.
De aanpak maakt gebruik van bouwstenen die in de vorm van modules worden aangeboden. Leer-Kracht Primair kent twee basis en drie optionele modules op basis van veel voorkomende gedragsvragen in het onderwijs:

  • Module 1: Start werkgroep Leer-Kracht Primair en behoeftepeiling
  • Module 2: Werken met de app Leer-Kracht Primair
  • Module 3: Samenwerken met ouders
  • Module 4: Werken met leerkrachtkringen
  • Module 5: Werken met gedragsspecialisten en ervaringsdeskundige leraren

Basismodule 1: opstarten en behoeftepeiling

Deze module is bedoeld om het programma planmatig op te starten in het samenwerkingsverband of scholennetwerk. Er wordt een kleine vaste werkgroep, voorgezeten door een medewerker van de scholen c.q. het samenwerkingsverband, ingesteld. Deze werkgroep is cruciaal bij de opstart en regisseert alle programma-activiteiten. De begeleider van de onderwijsadviesdienst ondersteunt en versterkt waar nodig de procesbegeleiding en resultaatgerichtheid. In deze fase worden ondersteuningsbehoeften verkend en mede op basis daarvan een activiteitenplan gemaakt.

Basismodule 2: werken met de app Leer-Kracht Primair

Voor directe praktische ondersteuning van leerkrachten in het primair onderwijs is een app door het NCOJ ontwikkeld. De app omvat een soort WhatsApp-deel waar in een afgesloten domein de leerkrachten van het scholennetwerk of samenwerkingsverband eigen actuele vragen kunnen voorleggen aan collega-leraren en andere deskundigen van het samenwerkingsverband. Verder is er in de app een kennisbank met actuele, praktische en wetenschappelijk verantwoorde informatie over de preventie en aanpak van veel voorkomende gedragsproblemen in de praktijk van het onderwijs.

Optionele module 3: samenwerken met ouders

Het organiseren van ouderbijeenkomsten (20-200 deelnemers) over kinderen met gedragsvraagstukken ondersteunt de samenwerking tussen school en ouders en helpt ouders te activeren hun vragen en ook kennis te delen. Het inzetten van ouders bij de deskundigheidsbevordering van leraren als ook bij de ondersteuning van andere ouders die kinderen hebben met vergelijkbare speciale onderwijsbehoeften vormen vernieuwende elementen in de vormgeving van samenwerking tussen school en ouders.

Optionele module 4: werken met leerkrachtkringen

Leerkrachtkringen bevorderen het uit-de-klas-komen van leerkrachten en het vertrouwen in hun professioneel handelen. Leerkrachten delen hun ervaringen over concrete gedragsvraagstukken in de klas (begeleide intervisie), professionaliseren zich verder en koppelen hun leerervaringen terug naar collega's van de eigen school. Deelnemers hebben baat bij achtergrondkennis en ervaring van de begeleider en de ondersteuning van en uitwisseling met collega-leerkrachten. De inzichten worden direct in de praktijk toegepast.

Optionele module 5: werken met gedragsspecialisten en ervaringsdeskundige leraren

In veel scholen wordt de expertise van leerkrachten met een bijzondere ervaringsdeskundigheid op het gebied van gedragsvraagstukken in de klas en van leerkrachten met een aanvullende opleiding master (S)EN (gedragsspecialisten) onderbenut. Deze module bevordert benutting van deze bestaande expertise van leerkrachten voor de ondersteuning van collega-leerkrachten. De aanpak van onderop laat nadrukkelijk de regie van dit proces bij de scholen en samenwerkingsverbanden.
Daarnaast zijn aanvullende, optionele activiteiten beschikbaar voor het programma, namelijk:

  • Professionaliserings(mid)dag Gedragsvraagstukken in het onderwijs
  • Ondersteuning van ib'ers/netwerken bij begeleiding van de aanpak van Leer-Kracht Primair
  • Professionaliseringsplan gedragsvraagstukken passend onderwijs (in ontwikkeling)
  • Pedagogisch Klassenmanagement (in ontwikkeling)

Onderzoek

Onderzoek laat zien dat bijna de helft van de leerkrachten vindt dat zij onvoldoende zijn toegerust om kinderen met gedrags- en emotionele problemen optimaal onderwijs te geven en te begeleiden, en dat professionalisering en steun van collega's en andere deskundigen in en om de school versterkt moet worden. Zo zegt minder dan de helft van de intern begeleiders voldoende tijd te hebben om leerkrachten te ondersteunen. Dit draagt bij aan de ervaren werkdruk in het onderwijs (Van Veen & Van der Steenhoven, 2014).

Met Leer-Kracht Primair gedragsproblemen voorkomen en aanpakken

Een belangrijk motief voor de ontwikkeling van Leer-Kracht Primair is de handelingsverlegenheid van leerkrachten in het primair onderwijs. In het bijzonder bij leerlingen met speciale onderwijsbehoeften en met gedragsvraagstukken. Ondanks de toegenomen aandacht hiervoor en de goede voorbeelden van samenwerking vormt de handelingsverlegenheid die leerkrachten ervaren bij gedragsvraagstukken een hardnekkig en urgent probleem.
Lees verder door de PDF te downloaden